भारताच्या ‘चांद्रयान-२’ मोहिमेकडे देशवासीयांसह संपूर्ण जगाचे लक्ष लागले होते. मात्र मोहिमेच्या अखेरच्या टप्प्यात अचानक ‘विक्रम लँडर’चा नियंत्रण कक्षाशी संपर्क तुटला आणि इस्रोसह देशवासीयांचा उत्साह निराशेत बदलला.
भारताचे चांद्रयान-२ चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरून इतिहास रचणारच होते, पण लँडर “विक्रम” आणि चंद्रादरम्यान केवळ २.१ किमी अंतर राहिले असताना त्याचा इसरो सोबतच संपर्क तुटला होता. हा संपर्क तुटला होता तरी १४ दिवस संपर्क होऊ शकतो असे इस्रो प्रमुख के सिवन यांनी सांगितले होते. त्यामुळे देशवासीयांच्या आशा पल्लवित झाल्या होत्या.
विक्रम लँडर आणि प्रज्ञान रोव्हर हा संपूर्ण चांद्रयान-२ मिशनचा केवळ ५% भाग होता. या मोहिमेचा ९५% भाग म्हणजेच ऑर्बिटर यशस्वीरीत्या चंद्राभोवती फिरत आहे. या ऑर्बिटरने विक्रम लँडरचे फोटो देखील काढले होते. त्यानंतर इस्रोने लॅण्डर सोबत संपर्क करण्याचा खूप प्रयत्न केला पण अजून यात यश आले नाही.
विक्रम लँडरचे लोकेशन शोधण्यासाठी नासाची देखील मदत घेण्यात आली. नासाच्या ऑर्बिटरच्या मदतीने विक्रम लँडरचे फोटो काढण्याचा प्रयत्न केला गेला. पण नासाचे ऑर्बिटर देखील यामध्ये अयशस्वी ठरले आहे.
त्यामुळे भारताचे चांद्रयान २ मिशन आता जवळपास संपुष्ठात आले आहे. इस्रोच्या अधिकाऱ्यांनी आता विक्रम लँडर सोबत संपर्क होण्याच्या आशा आता जवळपास सोडल्याच आहेत. या मिशनमध्ये भारताला नासामुळे आशेचा किरण भेटला होता. पण नासाचे ऑर्बिटर देखील आता विक्रम लँडरचे फोटो काढण्यात अयशस्वी ठरल्याने भारताच्या आशांना धक्का बसला आहे.
७ सप्टेंबरला चांद्रयान २ ने चंद्रावर हार्ड लँडिंग केली होती. या लँडिंगच्या वेळी लँडरच्या ४ थ्रस्टर पैकी एक थ्रस्टर वाकला होता. त्यामुळे त्याचा संपर्क तुटला होता. चंद्रावर लुनार डे संपल्यामुळे अंधार झाला आहे. त्यामुळे आता विक्रमचे फोटो पण काढता येत नाहीयेत.
इस्रोने चांद्रयान २ मिळालेल्या पाठिंब्यासाठी देशवासीयांचे आणि जगाचे आभार मानले आहेत. इस्रोच्या मते विक्रम लँडर आणि प्रज्ञान रोव्हर हा संपूर्ण चांद्रयान-२ मिशनचा केवळ ५% भाग होता. या मोहिमेचा ९५% भाग म्हणजेच ऑर्बिटर यशस्वीरीत्या चंद्राभोवती फिरत आहे. त्याचे वजन २३७९ किलो असून त्याचा कार्यकाल एक वर्षाचा आहे. या एक वर्षादरम्यान तो चंद्राच्या पृष्ठभागाची अनेक छायाचित्रे आणि माहिती इस्रोला पाठवू शकतो.
नेमकं काय घडलं होतं?
७ सप्टेंबरला शनिवारी १:३८ वाजण्याच्या सुमारास १४७१ किलो वजनाचा विक्रम ३० किमी उंचीवरुन १.६८ किमी/सेकंद वेगाने चंद्राच्या पृष्ठभागाच्या दिशेने उतरायला सुरुवात झाली. त्यावेळी सगळं सुरळीत होते. चंद्रावर उतरायला २.१ किमी अंतर उरले होते.
१ वाजून ५५ मिनिटांची वेळ झाली असताना इसरोच्या टेलिमेट्री, ट्रॅकिंग अँड कमांड नेटवर्क केंद्रावरील स्क्रीनवर विक्रम लँडर आपल्या निर्धारित मार्गावरून थोडासा बाजूला हटल्याचे दिसले. तिथून त्याचा संपर्क तुटला. इसरोच्या अधिकाऱ्यांच्या मते ज्यावेळी खाली उतरत असताना विक्रमचे थ्रस्टर्स बंद केले त्यावेळेस त्याचा संपर्क तुटला असण्याची शक्यता आहे.
माहिती महत्वपूर्ण वाटल्यास अवश्य शेअर करा आणि आमचे पेज लाईक करायला विसरू नका. आम्हाला माहीती आपण info@khaasre.com या इमेल आयडीवर पाठवु शकता.
कोशीश करने वालों की हार नही होती .good job isro