भारताच्या ‘चांद्रयान-२’ मोहिमेकडे देशवासीयांसह संपूर्ण जगाचे लक्ष लागले होते. मात्र मोहिमेच्या अखेरच्या टप्प्यात अचानक ‘विक्रम लँडर’चा नियंत्रण कक्षाशी संपर्क तुटला आणि इस्रोतील उत्साह निराशेत बदलला.
भारताचे चांद्रयान-२ चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरून इतिहास रचणारच होते, पण लँडर “विक्रम” आणि चंद्रादरम्यान केवळ २.१ किमी अंतर राहिले असताना त्याचा इसरो सोबतच संपर्क तुटला. मात्र, “इस्रोच्या नियंत्रण कक्षाशी असलेला विक्रम लँडरचा संपर्क तुटला असला तरी पुढचे १४ दिवस विक्रम लँडरशी संपर्क साधण्याचा प्रयत्न केला जाईल”, असे इस्रोचे प्रमुख के.सिवन यांनी शनिवारी स्पष्ट केले होते.
विक्रम लँडर आणि प्रज्ञान रोव्हर हा संपूर्ण चांद्रयान-२ मिशनचा केवळ ५% भाग होता. या मोहिमेचा ९५% भाग म्हणजेच ऑर्बिटर यशस्वीरीत्या चंद्राभोवती फिरत आहे. याच ऑर्बिटर च्या मदतीने भारतासाठी एक खुशखबर आली आहे.
काही तासांच्या अथक प्रयत्नानंतर विक्रम लँडरचे ठिकाण शोधण्यात इस्त्रोला यश आले आहे. चंद्रावर विक्रम लँडरचे ठिकाण सापडले असून इस्त्रोचे प्रमुख के. सिवान यांनी ही आनंदवार्ता दिली आहे. “ऑर्बिटरने लँडरचे फोटो काढले असून संपर्क झालेला नाही. आम्ही संपर्क करण्याचे प्रयत्न करत आहोत”, अशी माहिती के. सिवान यांनी ‘एएनआय’ला दिली.
नेमकं काय घडलं ?
शनिवारी १:३८ वाजण्याच्या सुमारास १४७१ किलो वजनाचा विक्रम ३० किमी उंचीवरुन १.६८ किमी/सेकंद वेगाने चंद्राच्या पृष्ठभागाच्या दिशेने उतरायला सुरुवात झाली. त्यावेळी सगळं सुरळीत होते. चंद्रावर उतरायला २.१ किमी अंतर उरले होते.
१ वाजून ५५ मिनिटांची वेळ झाली असताना इसरोच्या टेलिमेट्री, ट्रॅकिंग अँड कमांड नेटवर्क केंद्रावरील स्क्रीनवर विक्रम लँडर आपल्या निर्धारित मार्गावरून थोडासा बाजूला हटल्याचे दिसले. तिथून त्याचा संपर्क तुटला. इसरोच्या अधिकाऱ्यांच्या मते ज्यावेळी खाली उतरत असताना विक्रमचे थ्रस्टर्स बंद केले त्यावेळेस त्याचा संपर्क तुटला असण्याची शक्यता आहे.
अजूनही मिशन चांद्रयान-२ संपले नाही
इसरोच्या एका अधिकाऱ्याच्या मते विक्रम लँडर आणि प्रज्ञान रोव्हर हा संपूर्ण चांद्रयान-२ मिशनचा केवळ ५% भाग होता. या मोहिमेचा ९५% भाग म्हणजेच ऑर्बिटर यशस्वीरीत्या चंद्राभोवती फिरत आहे. त्याचे वजन २३७९ किलो असून त्याचा कार्यकाल एक वर्षाचा आहे. या एक वर्षादरम्यान तो चंद्राच्या पृष्ठभागाची अनेक छायाचित्रे इसरोला पाठवू शकतो.
अपेक्षित पद्धतीने विक्रमचे लँडिंग झाले नसले तरी शास्त्रज्ञ आकडेवारी गोळा करून त्याचे ऍनालिसिस करण्याच्या प्रक्रियेत आहेत. विक्रमच्या बाहरेच्या पृष्ठभागावर लेझर मिरर, सिस्मोग्राफ, हाय डेफिनेशन कॅमेरा कार्यरत असल्यास त्यातूनही काही निरीक्षणे घेता येतील.
माहिती महत्वपूर्ण वाटल्यास अवश्य शेअर करा आणि आमचे पेज लाईक करायला विसरू नका. आम्हाला माहीती आपण info@khaasre.com या इमेल आयडीवर पाठवु शकता.
